Euro / Dolar Yorumları

Dün ABD’den yıllık bazda enflasyonun yüzde 1,9 olduğunun açıklanmasıyla Fed’in yüzde 2’lik hedefine neredeyse ulaşılmış olduğunu göstermiş olması hafta boyunca faiz artmasın diyen Fed yetkililerinin tam tersi bir vaziyete işaret etti. Bununla birlikte hem faizler, hem de borsalar yükseldi. Aslında dünkü seans bir süre önce sizlerle paylaştığım borsaların faizlerle birlikte paralel hareket ettiği fikrinin doğruluğunu büyük ölçüde teyit etti. Bu durumda paritenin de ilerleyen günlerde az bir miktar daha da olsa gerilemesine neden olabilir. Bu süreç içinde yaşanacak dalgalanmalar daha çok emtianın da yükselmek isteyebileceğinden kaynaklanır. Daha açık ifadeyle parite yükselen borsa ve faizler nedeniyle düşmek isterken, yükselmek isteyecek emtianın Dolar’ı düşüreceği gerçeği ters etki yapacağından paritede aralıklarla yükselişler olabilir. Bu da satış fırsatlarının birlikte gelmesine neden olur. Bugün ABD’den Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi açıklanacak. Bu endeksin yükselmesi durumunda paritenin gerilemekten kaçınmayacağını düşünüyorum.

Küresel ekonominin gidişatıyla ilgili gelen ekonomik veriler bütün dünyada ekonomik yavaşlamanın belirtilerini gösteriyor. Hal böyle olunca pariteleri etkileyen faktörler aslında aynı olmakla birlikte paritelerin dalgalanmasına neden olan unsur belli bir zaman içinde, örneğin son üç ay içinde yaşanan gelişmelerin bu süre zarfında daha önceden nasıl olduğu ve bugün nasıl olduğuyla ilişkili. Örneğin üç ay önce ABD’den açıklanan ekonomik veriler son derece Dolar olumluyken, o dönemde Avrupa ekonomisiyle ilgili veriler o denli Euro olumlu değildi. O zamandan bu zamana Dolar olumlu veriler yerini olumsuza bıraktı ancak Euro olumsuz veriler de gelmeye devam etmekte. İşte böyle bir ortamda zaman içinde bozulma gösteren veriler Euro’yu bağlayan veriler değil, Dolar’ı bağlayan veriler olduğu için zaman içinde göreceli olarak bozulan veriler ABD’nin verileri oldu. Bu ortamda Dolar faizlerinin düşüşü, hisse senetlerinin gerilemesiyle birleşince Euro/dolar paritesinin neden yükseliş eğiliminde olduğu da görülebilir. Kısa vadede yaşanan yükseliş normal zira daha geniş bir bant içinde yatay dalgalanma oluşacaksa, dünkü kırılmaların da normal olduğunu ancak bunun bir trende dönüşmesi için bir nedenin olmadığını düşünüyorum. Emtia fiyatlarındaki yükselişler genele yayılmadığı sürece Euro/dolar paritesinin seans içindeki yükselişi satış fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Dün Avrupa’dan gelen ve beklendiği gibi düşme eğiliminde olan enflasyon ve Almanya’nın ZEW endekslerine rağmen Euro/dolar paritesi 1,1410 seviyesine kadar yükseldi ancak sonrasında bir gerileme yaşanmadı. Hisse senedi piyasalarının zayıflığının normal şartlarda paritenin düşme eğilimini hızlandırması gerekirken, emtia fiyatlarının genelinde yükselişin hakim oluşu ve Dolar faizlerinin gerilemiş olması Euro/dolar paritesinde beklediğim düşüşün gerçekleşmemesine neden oldu. Bu sabah itibarıyla 1,1390 civarında olan paritenin bugün ABD’den gelecek üretici fiyatları, perakende satışlar, üretim stokları ve Bej Kitap olarak bilinen ve bölgesel Fed’lerin önceki raporlarını bir araya getiren raporun bugün paritenin daha belirgin şekilde dalgalanmasına neden olabileceğini düşünüyorum. Zira bu veriler sadece Dolar faizlerini değil aynı zamanda bugünlerde yakinen ilişkide olduğu Dolar faizlerini de etkileyecek. Bu veriler sonucunda eğer Dolar faizleri ve hisseler yükselirse Euro/dolar paritesi belirgin şekilde düşer. Diğer durumlarda ya yatay kalır ya da yükselir. Ancak olası yükselişlerin gerçekleşebilmesi için ABD’den gelecek verilerin çok olumsuz olması gerekir. Bunun ihtimali düşük olduğundan daha büyük ihtimalle paritenin daha geniş bir alanda yatay bir hareket yapacağını bekliyorum.

Bu sabah erken saatlerde Çin’den açıklanan dış ticaret verileri Çin’de ithalatın yüzde 17 gibi çok belirgin bir rakamla düştüğünü, buna karşın ihracatın da yüzde 1 civarında gerilediğini gördük. Bu gelişmeler emtia fiyatlarını genel olarak baskı altına alırken Dolar’ın güçlenme ihtimali de artıyor. Bu bağlamda gün içinde Avrupa’dan zaten düşük açıklanacağı beklenen enflasyon verileri eğer beklenenden de düşük açıklanacak olursa, bu durumda Euro/dolar düşebilir. Diğer yandan Fed yetkilileri faiz artırımlarının hemen olmayabileceğine dair söylemlerle kafa karıştırmak ve Fed’in bu sayede açık kapı bulundurması Dolar’ın yükselişini değil düşüşüne neden olabilir. Bugün ABD’den piyasaları etkileyebilecek bir veri açıklaması gelmeyecek ancak emtia piyasaları Dolar’ın akıbetinin ne olacağına dair bazı sinyaller üretmeye devam edecek. Faizlerin yükseleceği gerçeği bir taraftayken emtia fiyatlarının geriliyor olması açık bir şekilde kısa vadede Dolar’ın güçlenmesine neden olabilecek bir gelişmedir. Bu bağlamda gün içinde paritede oluşabilecek yükselişlerin satış fırsatı olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Bir süredir ABD ekonomisinin küresel ekonomik yavaşlamaya bağlı olarak olumsuz sinyaller üretmeye başlamış olması Euro/dolar paritesinin son günlerde yükselişini açıklıyor. Paralel piyasalara baktığımızda aynı sinyallerin hisse senetleri ve emtiada da olduğunu görüyoruz. Fed’in Aralık ayında bile faiz artırmayacağını düşünen yatırımcılar hisse senedi alımlarını artırırken, bu durum emtianın da bir miktar yükselmesine neden oluyor. Bu göstergelerin devamında bu hafta Avrupa’dan açıklanacak enflasyonu yansıtan veriler, ekonomik beklenti anketleri ve sanayi üretimi önem kazanırken, ABD’den açıklanacak bütçe, enflasyon ve perakende sektörü verileri piyasaya yön verebilecek veriler olacak. Hafta boyunca Fed yetkililerinin açıklamalarıysa belli bir sinyal vermeyecek kadar kafa karıştırıcı olacağından onların söyleyeceklerine göre karar vermemek en doğru olanıdır. Bu nedenle ekonomik göstergelerin neye işaret ettiği daha önemli ve piyasa da bunlara dikkat edecek. Eğer ABD’nin enflasyon verileri ve istihdam verilerinde yukarı yönlü bir paralellik olursa, o zaman parite gerileyebilir. Bunun dışındaki bir çok durum Euro/dolar paritesinin bugünkü seans dahil hafta boyunca yapabileceği gerilemelerin alım fırsatı olabileceğini gösteriyor.

Dün açıklanan Fed toplantısı tutanaklarında Kocherlakota’nın faiz indirilmesinin gerektiğini söylediğinin açıklanması paritenin bir ara 1,1330’lu seviyeleri zorlamasına neden oldu ancak ardından gelen satışlar paritenin yükseldiği gibi gerilemesine neden oldu. Bunun nedeni Fed’in Aralık ayında faiz artırımlarına başlayacağına olan güvendir. Zira Fed bu konuda bir adım atsa ve faizleri 15 değil 25 baz puan artırsa bile, sonradan parasal sıkılaştırmanın çok uzun bir zamana yayılacağını söyleyebilecek olması bütün dengesizlikleri ortadan kaldırır. Bu nedenle piyasa denge bulmak adına yeniden güne başladığı seviyelere kadar indi ve bugün ABD’den açıklanacak ithalat fiyat endeksi verilerine göre yeni bir hareket olacak. Bu hareketin büyük oranda yukarı yönlü olabileceğinden düşüşlerde alım yapılabilir.