QNB Invest Odak İrem Dışpınar

Küresel merkez bankalarının ekonomileri desteklemek için geçtiğimiz aylarda attığı gevşemeci para politikası adımları ve ülkelerin normalleşme yönünde aldığı kararlar sonrasında küresel ekonomik veriler toparlanma eğilimi gösteriyor. Özellikle dünyanın en büyük ekonomilerinden olan ABD ve Çin’de son dönemde beklentilerin üzerinde açıklanan ekonomik veriler küresel piyasalara destek sağlıyor. BIST’e bakacak olursak; küresel risk iştahındaki artış ile yurtdışı borsalara paralel hareketle yaklaşık dört aydır yükselen trendde hareket ediyor. Ancak endekste son aylarda yaşanan yükselişi, önceki yıllarda gerçekleşen ralli hareketinden ayrıştırmak gerektiğini düşünüyoruz. Önceki yıllara bakıldığında yurtiçi hisse senedi piyasalarımız büyük ölçüde yabancıların dolaylı yatırımları, alım yönünde aldıkları pozisyon ile yükseliş gösteriyordu. Bu esnada BIST’te ve yabancı takas oranında paralel şekilde yükseliş gözlemleniyordu. Ancak son aylarda bu durumun terse döndüğünü görüyoruz. BIST 100 Endeksi dört aylık dönemde TL bazında yaklaşık olarak %41 oranında yükselirken, yabancı takas oranı 9 puanın üzerinde düşüşle %49,8 seviyesine geriledi. Endeks beş ay aranın ardından 120.000 seviyesinin üzerini test ederken yabancı takas oranı 16 yıl sonra ilk kez %50 seviyesinin altına gerilemiş oldu.  

TCMB’nin haftalık olarak açıkladığı yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi net hareketleri verilerine bakıldığında ise, Mart ayının ortasından 3 Temmuz haftasına kadar yaklaşık olarak 2,5 milyar dolarlık yabancı fon çıkışı görülüyor. Bu durum da bize yurtiçi hisse senedi piyasalarımızın yerli yatırımcıların artan alımları ile yükseldiğini gösteriyor. Diğer yandan endeks bu hafta 120.000 seviyesine yönelirken, BIST’te  35 milyar TL ile rekor işlem hacmi gerçekleşti. Burada önemli nokta; BIST yerli yatırımcılar ile yukarı yönlü bir seyir izlerken, yükseliş işlem hacmindeki artış ile destekleniyor. İstatistiki olarak bakacak olursak, yılın başından bu yana endekste toplam işlem hacmi 1,75 trilyon TL olarak gerçekleşirken, bu rakamın geçen senenin aynı dönemine göre iki katına ulaştığını söyleyebiliriz. Endekste yükselişin yerli yatırımcıların artan işlem hacmi ile desteklenmesini yukarı yönlü hareketin korunması adına sağlıklı buluyoruz.

ABD’de tarım dışı istihdam verisi 3 milyon olan beklentilerin üzerinde 4,8 milyon kişi artarken, işsizlik oranı yine tahminlerden olumlu olacak şekilde %13,3’ten %11,1 seviyesine geriledi. Koronavirüs salgınında kapatılan restoran ve diğer hizmet sektörü yerlerin tekrar açılması Haziran ayında istihdamın artmasında etkili oldu. İstihdam verilerinde artış yaşansa da, ABD’de ekonomik görünümüne yönelik belirsizlik devam ediyor. Dün akşam toplantı tutanaklarını yayımlayan Fed, ülke ekonomisine yönelik kayda değer risklerin devam ettiğini ve ekonominin bir süre için oldukça uyumlu para politikasının desteğine ihtiyaç duyabileceğini belirtti. Küresel çapta ekonomilere yönelik belirsizlikler devam etse de, öncü ekonomik verilerde yaşanan toparlanma piyasalarda yukarı yönlü fiyatlamaya neden oluyor. Diğer  yandan aşı konusunda yaşanan olumlu gelişmeler de piyasaların destek bulmasını sağlıyor . Genel olarak küresel borsalarda Mart ayının ortasından bu yana görülen yükselen trenddeki hareket korunuyor. Küresel çapta salgında yeni dalga gelmediği ve ekonomik verilerde belirgin bir bozulma olmadığı sürece borsalarda genel olumlu seyir devam edebilir.

Teknik olarak ABD S&P 500, Alman DAX endeksi ve BIST 100’ün görünümlerine bakacak olursak;

S&P 500: Kısa vadeli üçgen sıkışmasının üzerindeki seyrine devam eden S&P 500’de, 3155’in üzerinde kalıcı olunması halinde 3233 direnç seviyesine doğru yükselişin devamını görebiliriz.

DAX: Yükselen trendde hareket devam ederken, Alman Dax Endeksi sıkışma formasyonunu yukarı tamamladı. 12616 direncinin kalıcı olarak aşılması halinde endekste 1293 hedef direnç seviyesine doğru hareket yaşanabilir.

BIST 100: Endekste yükselen trendde güçlü teknik görünüm korunuyor. 116.800 seviyesinin üzerinde kalıcı olunması yükselişin ivme kazanması ve 117.500 direncine doğru hareketin devamı için öne çıkıyor. 115.500 ve 114.500 destek seviyeleri olup, 114.500’ün üzerinde kısa vadeli olumlu görünüm korunuyor olacak.  

BIST 100 Endeksi Mart ayının ortasından bu yana yükselen trendde hareket ederken, buna karşın yabancı takas oranı aşağı yönlü eğilim ile 2004 yılından bu yana ilk kez %52 seviyesinin altına geriledi. Endeks üç aylık dönemde TL bazında yaklaşık olarak %33 oranında yükseliş kaydetti. Ancak bu süre zarfında yabancı takas oranının 9 puana yakın düşüş ile %51,75 seviyesine gerilemesi endekste son aylarda yaşanan yükselişin yabancı alımlarından kaynaklanmadığını gösteriyor. TCMB’nin haftalık olarak açıkladığı yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi net hareketleri verilerine bakıldığında ise, Mart ayının ortasından 5 Haziran haftasına kadar yaklaşık olarak 2,46 milyar dolarlık yabancı fon çıkışı görülüyor. Bu durum da bize endeksin yerli yatırımcılar ile destek bulduğunu gösteriyor.

BIST 100 Endeksi’nde üç aydır yaşanan yukarı yönlü hareketin yurtdışı borsalara benzer şekilde gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Küresel merkez bankalarının ekonomileri desteklemek için attığı gevşemeci para politikası adımları, ülkelerin normalleşme yönünde aldığı kararlar küresel borsalarda genel itibariyle olumlu seyirde etkili olan faktörler olarak öne çıkıyor. Küresel endekslerde yükselen trenddeki hareketin, yurtiçi hisse senedi piyasalarımızda yerli yatırımcılar ile sağlanması yükseliş eğiliminin korunması adına daha sağlıklı olarak değerlendirilebilir. Aynı zamanda  küresel çapta belirgin satış dalgasının yaşanması halinde yükselişin yabancı yatırımcılardan kaynaklanmaması risk açısından daha avantajlı bir konum sağlayabilir.

Teknik olarak endekste yükselen kanalda kısa vadeli güçlü görünüm korunuyor. Endekste 110.500 destek konumunda iken, bu seviyenin üzerinde kısa vadeli yön yukarı kalmaya devam edecek. 113.250 direncinin aşılması ise yükselişin 115.250 direnç seviyesine devamı açısından takip edilebilir.

Salgının yayılması ve ekonomik faaliyetlerdeki zayıflama nedeniyle Şubat ayında başlamak üzere sert satış baskısı altında kalan küresel borsalar yaklaşık bir ay düşüş eğilimi göstermişti. Yaşanan bir aylık baskının ardından ise küresel borsalar 23 Mart tarihi civarında toparlanma eğilimine başlamıştı. Küresel merkez bankalarının ekonomileri desteklemek için attığı gevşemeci para politikası adımları, zaman içerisinde salgının yayılma hızının azalması, ülkelerin normalleşme yönünde aldığı kararlar ve bu durumun ekonomik faaliyetlere olumlu yansıyacağına yönelik beklentiler endekslerin yükselen trendde hareket etmesinde etkili olan faktörler olarak öne çıkıyor. 23 Mart’tan bu yana piyasaların performansına bakıldığında ise, MSCI Dünya Endeksi %42, MSCI Gelişmekte olan Ülke Endeksi (GOÜ) %34 oranında yükselirken, dolar bazında BIST 100 Endeksi ise %26 oranında artış gösterdi. Dolayısıyla da son 2,5 aylık dönemde gelişmiş ülke endekslerinin gelişmekte olan ülke endekslerinin üzerinde performans gösterdiğini söyleyebiliriz.

Fed dün akşam beklentilere paralel faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi. Fed Başkanı Powell ise yaptığı açıklamalarda ekonomideki daralmanın boyutunun ve iyileşme hızının belirsizliğini koruduğunu, bu yıl için %6,5 daralma tahmin ettiklerini ve toparlanmanın güçlü olması için ellerindeki araçları kullanmakta kararları olduklarını belirtti. Geçtiğimiz hafta açıklanan ve düşüş beklentilerine karşı artış gösteren tarım dışı istihdam verisinin ardından destek bulan piyasalar Başkan Powell’ın dünkü açıklamaları sonrasında kâr satışları ile karşı karşıya kaldı. Yaşanan bu kâr satışlarının bir düzeltme hareketi olarak kalması, devamının gelmemesi endekslerde kısa vadeli yükselen trendin korunması adına önemli. Bu durum BIST’in performansı açısından da önem arz ediyor. Teknik olarak BIST 100 Endeksi’nde 108.700 seviyesinin üzeri kısa vadeli görünüm açısından öne çıkıyor. Bu seviyenin üzeri 110.500 ve 112.500 direnç seviyelerine yönelim açısından takip edilebilir. 108.700’ün altında ise 107.500 destek seviyesidir.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) bugün saat 14:45’te faiz kararını açıklayacak. ECB’nin politika faiz oranında bir değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Ancak -%0,5 olan mevcut faiz oranında indirime gideceğine yönelik beklentiler mevcut. Toplantının ana gündemi “Pandemi Acil Varlık Alım Programı” olacak. Mevcut durumda 750 milyar euro olan bu programın bugünkü toplantıda 250-500 milyar euro civarında artırılması bekleniyor. Diğer yandan Başkan Lagarde’ın bölge ekonomisine ve para politikasının devamına yönelik yapacağı açıklamaları (15:30) takip edilecek.

Salgın öncesinde Avrupa’da yapısal sorunlar mevcut iken, ilave olarak salgının ekonomik aktivite üzerindeki etkisi de eklendiğinde bölge ekonomisinin bu yıl %8 ila %12 arasında daralması bekleniyor. Enflasyonun seyrine baktığımızda ise Mayıs’ta yıllık bazda %0,3’ten %0,1’e gerilemiş durumda. ECB kriz kaynaklı olmak üzere dezenflasyonist baskıların güçlü ve uzun süreli olabileceğini tahmin ediyor.

Sonuç olarak;  ECB’nin varlık alım programının artırılması beklenirken, bugünkü toplantıda ekonomiyi desteklemek için ne gerekirse yapacaklarına yönelik mesaj vereceklerini düşünüyoruz. Diğer yandan ECB  para politikasının mevcut sorunları çözmek için yeterli olmadığını, bunun için maliye politikasının da temel rol oynaması gerektiği yönündeki görüşünü tekrarlayabilir. ECB’nin varlık alımlarını artırması beklentiler dâhilinde iken, bu yöndeki bir karar Avrupa borsalarına sınırlı da olsa kar satışlarını getirebilir.

TL’nin toparlanma eğiliminde olduğu yaklaşık üç haftalık süreçte BIST 100 Endeksi gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsalarının üzerinde hareket ediyor.. Hatırlanacağı üzere, Mayıs ayının ilk haftasında TL dolar karşısında ani ve sert bir şekilde değer kaybına uğramış ve  tarihi düşük seviyelerini test etmişti. Ancak BDDK’nın döviz ile ilgili almış olduğu bazı kararlar, Katar ile swap hattı anlaşma miktarının artırılması ve diğer önemli merkez bankaları ile anlaşmaya yönelik beklentiler TL’nin toparlanma süreci içerisine girmesini sağlamıştı. Bu durum da endeksin yukarı yönlü hareketinde etkili oldu.

MSCI GOÜ bazında BIST 100 ($)

Aşağıdaki grafiklerde görüleceği üzere, 8 Mayıs’tan bu yana dolar bazında BIST 100 Endeksi; MSCI gelişmekte olan ülkeler endeksinin ($) yaklaşık olarak %11 oranında, MSCI dünya endeksinin ($) ise %8,5 civarında olumlu seyirdedir. Yerel para birimleri cinsinden bakıldığında ise, endeks %9 civarında yükseliş ile Brezilya borsasının ardından yine diğer gelişmekte olan ülke borsaları arasında ilk sıralarda yer almaktadır.

Önümüzdeki dönemde;  iç dinamiklere göre temel olarak TL’nin seyri, salgının olumsuz ekonomik etkilerinde yaşanan iyileşmenin gidişatı, ülke  risk primi gibi faktörler BIST 100 Endeksi’nin nominal ve göreceli performansı üzerinde belirleyici olacaktır. Teknik açıdan bakacak olursak, oluşturduğu sıkışmayı yukarı tamamlayan endeksin 103.500 destek seviyesinin üzerinde kalması kısa vadeli olumlu görünümünü koruması açısından önemli. Bu seviyenin üzerinde kısa vadeli yön yukarı gözüküyor. 106.000’ün üzeri 106.600 ve 107.500 direnç seviyelerine  yönelim açısından takip edilebilir.