Varant, elinde bulunduran yatırımcıya, üzerine varant yazılmış dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren, menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracıdır. Bu hak, kaydi teslimat ya da nakit uzlaşı ile kullanılır. Varant satın alan yatırımcı ödediği bedel karşılığında bir dayanak varlığı değil, o dayanak varlığı alma ya da satma hakkını satın alır.
Yüksek getiri hedefleyen ve bu doğrultuda yüksek risk alabilen yatırımcılar varant ile, dayanak varlığı ya da göstergeyi, önceden belirlenen bir fiyattan, belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma ya da satma hakkına sahip olur.
Fiyat değişikliği riski almak isteyen, fiyat riskine karşı kendisini korumak isteyen ve piyasa yönünden bağımsız, piyasadaki oynaklığın artışı yönünde pozisyon almak isteyen yatırımcılar tarafından tercih edilebilir.
Varantların Özellikleri
- Kotasyon aralığı dışındaki fiyatlardan verilen emirler de sisteme kabul edilir. Ancak kotasyon aralığına dahil olana kadar işlem görmezler.
- Fiyat adımı 1 kuruştur.
- Varant işlemlerinde son emir olma koşulu aranmaksızın emir iptali serbesttir.
- Mevcut düzenlemeler doğrultusunda varantlar, SPK’nın özkaynak olarak kabul ettiği sermaye piyasası araçları arasında yer almamaktadır. Bu nedenle varant işlemleri, gün içi işlem limitlerine ve kredili işlemlere dahil değildir.Varantlarda cari bakiye kadar işlem yapılabilir.
- Varantlar, tamamen ihraçcının şahsi sorumluluğu altındadır. Yani ihraç edilen dayanak varlık olarak yer alan hisse senedi’ni ihraç eden şirketin sorumluluğu yoktur.
- Yapılandırılmış ürünler sınıfından bir finansal araç olan Varant işlemlerinin takası, Hisse Senedi işlemlerinin takası gibi gerçekleştirilir.
- Hisse Senetleri Piyasası’nda geçerli olan emir ve işlem kuralları varantlar için de geçerli olsa da; varantlarda ödünç ve açığa satış işlemleri yapılamaz.
Varantların Seans Saatleri
- Varant işlemleri Hisse Senetleri Piyasası sürekli müzayede seans saatleri dahilinde gerçekleştirilir. Buna göre; birinci seans 09:55 - 13:00 arasında, ikinci seans 14:00 - 18:00 arasında yapılır.
- Varant sıralarına kotasyon girilmişse, emir girişi başlar. Açılış seansında veya kotasyon iletim periyodunda, varant sıralarına emir girilemez. Varantlar açılış seansına dahil değildir.
Avantajları
- Kaldıraç fırsatı sunarak daha düşük maliyetle daha büyük pozisyon alma fırsatı
- Yatırımcılara riskten korunma (hedging) imkanı
- Dayanak varlıktaki düşüşten de kar elde etme imkânı
- Dalgalı piyasalarda hem alım hem de satım varantı alanlara aynı anda kar elde etme fırsatı sunar.
Riskleri
- Kaldıraç, yatırımcıya kar fırsatı sunarken, yatırımcıyı yatırımının tümü ya da büyük kısmını kaybetme riskine maruz bırakır.
- Anapara kaybı varanta ödenen bedel ve buna ek olarak ödenen komisyon ve diğer ücretler ile sınırlıdır.
- Tamamen ihraççının şahsi sorumluluğu altındadır.
- Piyasada geri satılamaması veya kötü fiyattan satılması riski vardır.
- Ömürleri sınırlıdır, vade sonunda kullanmazsa değersiz olarak itfa olur.
