Enflasyon (TÜFE) Ekim’de piyasa medyan piyasa beklentisi olan %3,6’in çok az altında ve bizim beklentimiz %3,3’in bir miktar üzerinde aylık bazda %3,54 oranında artış gösterdi. Dolayısıyla yıllık enflasyon %83,45’ten %85.51’e yükselmiş oldu. Enflasyonun beklentimizin üzerinde gelmesinin sebebi gıda enflasyonun beklentimizin üzerinde %5,1 gerçekleşmesi oldu.
Öte yandan, çekirdek enflasyonun (C grubu) ise Ekim’de aylık %3,2 gerçekleşti. Beklentimiz çekirdek enflasyonun aylık bazda %4’ün üzerinde gerçekleşebileceği yönündeydi. Öte yandan yıllıklandırılmış ve mevsimsellikten arındırılmış enflasyon eğiliminin hala %50 üzerinde seyrettiğini gözlemliyoruz. Ancak, temel mal enflasyon eğiliminin hizmet grubundan ayrışarak uzun bir süre %50’ler civarında katılık gösterdikten sonra %40’lar civarına doğru geriledi. Bu gerilemede döviz kurunun son aylarda yatay bir seyir izlemesinin etkisi olduğunu değerlendiriyoruz.
Öte yandan, ÜFE endeksine daha geniş açıyla baktığımızda; temel mallar ve ÜFE arasındaki makas açılmaya devam ediyor. Örneğin, 2018 yılından bu yana ara malı imalat fiyatları %490, dayanıklı mallar imalat fiyatı %322, artış gösterirken, TÜFE temel mallar fiyatları çok daha sınırlı %218, TÜFE dayanıklı malları ise %270 oranında artış gösterdi. Dolayısıyla, ÜFE-TÜFE arasındaki makasın henüz kapanma eğilimine başlamadığı için maliyet kaynaklı fiyat artışlarının hem mal hem de hizmet gruplarında görünmeye devam etmesini bekliyoruz.
Hizmet enflasyonuna baktığımızda, Şubat-Eylül ‘22’de aylık ortalama %3,8 oranında artış gösteren hizmet enflasyonu Ekim’de daha sınırlı %2,6 artış gösterdi. Oldukça yüksek gelen kira enflasyonu ve ulaştırma ve haberleşme kalemleri haricinde ise hizmet enflasyonun Temmuz-Eylül döneminde ortalama %3,1 oranında artış gösterdikten sonra Ekim’de %2,3 oranında yükseliş gösterdi. Diğer alt kalemlere bakmaya devam ettiğimizde; lokanta-otel grubunda Ekim’de %2,64 oranında artış gösterse de ivme kaybetmeye devam ediyor.
Diğer bir yandan, hizmet enflasyonun en belirleyici unsuru ücret enflasyonun yıllık bazda %85 seviyesinde seyrettiğini gözlemliyoruz. Ayrıca, siyasiler önümüzdeki yıl bu oranın büyük ihtimalle korunacağının güçlü sinyallerini vermeye devam ediyorlar. Dolayısıyla, hizmet enflasyonun yakın vadede daha fazla kayda değer ivme kaybetmesini beklemiyoruz.
Her ne kadar manşet enflasyonda son dönemde kayda değer bir çekilme gözlemlense de çekirdek enflasyon göstergelerine (B ve C grubu) mevsimsellikten arındırılmış ve yıllıklandırılmış olarak baktığımızda, çekirdek enflasyon eğiliminin Nisan ayından bu yana %50 civarında yatay seyrettiğini gözlemliyoruz. Bize göre bu enflasyon dinamiklerini daha doğru yansıtan bir veri seti. Buna rağmen, son dönemde otoritelerin attığı adımlar ile beraber ticari kredi hacim artış ivmesi istikrarlı bir şekilde ivme kaybetse de Temmuz ortasında %31’e kadar yükselen ticari kredi faizleri ise %17’lere kadar geriledi.
Dolayısıyla, negatif reel faiz görünümünün korunduğuna, hatta daha da belirgin hale geldiğini gözlemliyoruz. Bununla beraber, Merkez Bankası’nın yayınladığı çıktı açığı göstergeleri iktisadi faaliyetlerin 2021 yılından bu yana potansiyelinin üzerinde seyrettiğine işaret ediyor. Ayrıca, kredi kartı harcamaları ve kredi kartı borç stoku verileri de oldukça güçlü bir artışa işaret ediyor. Bütçe yasa tasarısındaki projeksiyonlara göre önümüzdeki dönemde kamu harcamaları güçlü seyretmeye devam edecek. Güçlü tüketim talebi arka planında, enflasyon görünümü fiyatlama davranışları ve beklentilerde yaşanan gelişmelerim da etkisiyle bir süre daha bozulma riski taşıyor. Ayrıca, yeni yıla girerken geçmişe dönük endeksle davranışlarının da 2023’e ilave enflasyonist baskı oluşturacağı diğer bir durum.
Yılık enflasyonun Ekim ayında zirve yaptığını değerlendiriyoruz. Aralık ayındaki baz etkisi (%13,6) ile beraber ise yıllık enflasyonun %66 ile yılı bitirebileceğini değerlendiriyoruz. 2023’in ilk çeyreğinde enflasyonun %52’ye, ikinci çeyreğinde ise %42’ye gerileyebileceğini düşünüyoruz. Öte yandan, önümüzdeki yılın ikinci yarasında enflasyonun yeniden katılık gösterebileceğini değerlendiriyoruz.
Grafik 1 – Yıllık TÜFE & TCMB Ort. Fonlama Faizi
