Ödemeler Dengesinde olumlu yönde seyrin ilk sinyalleri Eylül’de gözlemlendi.
Cari denge Eylül’de 2.4 milyar dolar açık verirken, geçen sene aynı ay cari denge 2.8 milyar dolar fazla vermişti. Sonuç olarak 12-aylık birikimli cari denge 27.5 milyar dolar (GSYH’nin %4.5’i) açık vermiş oldu. 2020’nin tamamında ise cari açığın 35 milyar dolara (GSYH’nin %5.0’i) ulaşabileceğini değerlendiriyoruz. Öte yandan, cari dengenin döngüsel belirleyicilerinden 12-aylık birikimli enerji ve altın harici mal ve hizmet dengesi Ağustos’ta 4.7 milyar dolar fazla verdikten sonra Eylül’de 7.2 milyar dolar fazla verdi. Karşılaştırma gerekirse, bu denge pandemi öncesi olan Aralık 2019’da 16.5 milyar dolar açık vermişti. Özellikle Ağustos ayından bu yana TL’deki değer kaybı, para politikasındaki kademeli sıkılaştırma ve kısmet hizmet ihracatındaki sınırlı toparlama cari dengelenmenin ilk sinyallerini bizlere veriyor.
Finansman tarafına baktığımızda ise, Mayıs 2018’den bu yana ilk kez bankalar dikkat çekici miktarda yurtdışından net dış borçlanmada (800 milyon dolar) bulundular. Aylık bazda bankaların uzun vadeli dış borç çevirme rasyosu %123’e yükseldi. Buna rağmen, banka dışı özel sektörün uzun vadeli dış borç çevirme rasyosunun %60 gibi düşük bir seviyede seyretmeye devam ettiğini gözlemliyoruz. Bu rasyonun %100’e yaklaşması için Türkiye’nin dış borç kredi farkının (spread) kalıcı olarak düşmesinin gerekebileceğini değerlendiriyoruz. Ayrıca, bu sene ilk kez Eylül’de yerleşik olmayanların portföy yatırımları artıya geçti. Ocak-Ağustos’ta gerçekleşen 15.4 milyar dolar çıkışın ardından, Eylül’de sınırlı da olsa 187 milyon dolar giriş gözlemlendi.
Eylül’de sermaye girişlerinde gözlemlenen müspet gelişmeler rağmen, cari açığın finansmanında resmi rezervlerin kullanıldığını gözlemliyoruz. Ağustos’ta gözlemlenen 7.6 milyar dolarlık rezerv düşüşünün ardından, Eylül’de de 3.6 milyar düşüş gözlemlenmiş.
Early signs of improvement in BoPs in September
C/A deficit came in USD2.4bn in September 2020 vs. a surplus of USD2.8bn a year ago. As a result, 12-m cumulative C/A deficit has reached USD27.5bn (4.5% of GDP). We believe 12-m cumulative C/A deficit could reach USD35.0bn (5.0% of GDP) by the year-end. Meanwhile, despite deterioration on the headline C/A deficit at least in 12-m cumulative terms, the underlying C/A balance which is the 12-m cumulative non-oil and energy balance of the trade of goods and services rose to USD7.2bn in September from USD4.7bn in August (an improvement from a cycle-high deficit of USD16.5bn in December 2019. The decline in the purchasing power of the TRY and the monetary tightening since August were probably the main drivers of the improvement in the underlying trade balance. Some improvement in services exports did also contribute to gradual improvement in balance of payments in September.
On the financing side, for the first time since May 2018, banks began to borrow credit in net terms (USD800m) in September, raising the roll-over rate of long-term credit debt to 123% on a monthly base. On the other hand, non-bank corporates continued to externally de-lever, achieving only a roll-over rate of 60%. Going forward, a further decline in Turkey’s credit spreads could allow for the roll-over rate to recover towards 100%. In addition, portfolio investment to Turkey stood at USD 187m in September, the first positive flow since December 2019. In fact, in January-August 2020, the cumulative portfolio outflows by non-residents reached USD15.4bn.
Despite, positive developments observed in the BoPs in September, reserve disposal (USD3.6bn) was the main financing item of the C/A deficit and other financial outflows. Similarly, gross reserves declined by USD7.6bn in August.
